دسته: کرگدن نامه

کاش کسی بود عکسی از ما می‌گرفت

فکر کردم این نامه‌ای را که سال‌ها پیش نوشته‌ام بالاخره به دست صاحبش رسانده‌‌ام و با این‌که خودش این کلمه‌ها را نخوانده، هر بار چیزی از آن چشم‌های سیاهِ سیاه شنیده، گوشش تیزتر شده

محسن آزرم

بی‌مقدمه می‌روم سراغ اصل ماجرا و اصل ماجرا اگر اصلا ماجرایی باشد از چندشنبه اول پاییزِ آن سالِ دور شروع شد که داشتم برای خودم چرخ می‌زدم توی آن کتابفروشی بزرگی که همه‌چی‌اش همیشه تمیز و براق است و انگار روزی هزار بار آدم‌هاش با این پرهای هزاررنگ می‌افتند به جانِ گرد و غباری که جرئت نمی‌کند اصلا بنشیند روی کتاب‌ها و داشتم از پله‌های این کتابفروشی می‌رفتم پایین که دیدم یک‌هو یک صورتی که هیچ نقصی ندارد و یک ملاحت معرکه‌ای هم از روز اول خانه‌ کرده است توی آن و یک چشم‌هایی که به چشم من سیاهِ سیاهند و یک مژه‌هایی که هر تکانش ریشه آدم را می‌سوزاند و یک لبخندی که هوش و حواس می‌بَرَد از آدم، ایستاده است روی پله پایینی و یک‌جوری گردنش را کج کرده و نگاه می‌کند که انگار هزار سال آشنایی پشتِ این لبخند است و این بنده هم باید به‌سرعتِ برق و باد حدس بزند همچه مخلوق بی‌نقصی محضِ دل کدام آدم خوشبختی پا گذاشته توی یک کتابفروشی و چرا درست روی همان پله‌ای ایستاده که این بنده باید پایش را بگذارد روی آن و برود پایین و همین‌جور که از در می‌رود بیرون یقه کاپشنش را هم بدهد بالا و توی این سرما پیپش را چاق کند و تا خودِ خانه را پیاده برود و به همه‌چی فکر کند و یاد این چشم‌های سیاهِ سیاه و آن لبخند هم بیفتد و فکر کند که صاحب همچه چشم‌هایی صاحب چجور اسمی‌ است و آن‌قدر فکر کند که ببیند توتونش سوخته و هر پُکی که می‌زند توتون سوخته را دارد می‌فرستد توی ریه‌ای که این روزها بی‌خودی حساس شده و وقت و بی‌وقت خِس‌خِس می‌کند و همین‌جور که این خس‌خس بی‌وقت را به گوش خودش می‌شنود، دوباره چشمش بیفتد به صاحب همچه چشم‌هایی که به چشم من سیاه بود و هنوز روی همان پله ایستاده بود و هنوز همان لبخندی که هوش و حواس می‌بُرد از آدم، روی لب‌هاش بود و داشت نگاه می‌کرد به این بنده که هنوز تکان نخورده از جاش و به قدر دو ساعت فکر کرده و خیالات بافته و عین خیالش هم نیست که همچه مخلوق بی‌نقصی می‌خواهد از پله‌ها بالا برود و کتاب‌ها را با این چشم‌ها ببیند و لابد کتابی هم هست که چشمش را بگیرد و با دیدنش این چشم‌ها برقی بزند و بعد دست دراز کند و آن‌ کتاب را بردارد و بازش کند و صفحه اولش را بخواند و توی آن صفحه اول یا چند صفحه بعدتر جمله‌ای را ببیند که به چشمش خوب و خواندنی برسد و بعد کتاب را ببندد و بگیردش توی دست و همین‌جور که دارد بقیه کتاب‌ها را با چشم‌هایی که به چشم من مشکی بود به دیده عنایت می‌بیند، فکر کند آن آدمی که داشت از پله‌ها سرخوشانه برای خودش پایین می‌آمد چه‌ آدم بدسلیقه‌ای است که شوخیِ این چشم‌ها و آن لبخند را نگرفته و حواسش نبوده که اگر یک‌ قدم دیگر بردارد هیکل عظیمش همچه مخلوق بی‌نقصی را پرت می‌کند پایین و آن‌‌ وقت مثل همه قصه‌هایی که سال‌های کودکی شنیده یا خوانده، جنابِ دیو باید بپرد پایین و دلبر زخمی را به طرفه‌العینی بزند زیر بغل و برساندش پیش طبیبی که سال‌هاست رحل اقامتش را توی جنگل افکنده و هر نفَسش معجزه‌ای است تمام و کمال و با این چشم‌های کم‌سوی خودش ببیند که طبیب اول دست‌ها را می‌بَرَد بالا و بعد که پایینشان آورد، به هم می‌سایدشان و چیزی زیر لب می‌گوید که هیچ معلوم نیست چیست و هرچی هست دلبر یکدفعه از جا بلند می‌شود و به زبانی که معلوم نیست چه زبانی است حرف‌هایی می‌زند که معلوم نیست چیست و بین همه حرف‌هاش فقط یک کلمه هست که شبیه اسم جنابِ دیوِ ترسیده است و فکر و خیال‌ها همین‌طور داشت ادامه پیدا می‌کرد و این بنده هم محو آن لبخند و آن چشم‌ها روی همان پله ایستاده بود و هیچ تکان نخورده بود و هیچ نگفته بود و نفس را حبس کرده بود توی سینه و پلک نزده بود و همین‌جور مانده بود تا همچه مخلوق بی‌نقصی را یک بار برای همیشه توی حافظه‌اش ثبت کند و یک بار برای همیشه فکر کند آدم خوشبختی است که دارد این چشم‌های سیاهِ سیاه و صاحب این چشم‌های سیاهِ سیاه را از نزدیک می‌بیند و بی‌خودی هوس چرخ زدن توی همچه کتابفروشی همیشه‌تمیزی به دلش نیفتاده و حالا اگر نفس بکشد و پلک بزند ممکن است همچه مخلوقی ناگهان دود شود و برود همان جایی که معلوم نیست کجاست و معلوم نیست آد‌م‌هاش آدمند یا چیزی دیگر و حالا که خوب فکر می‌کنم آن چندشنبه اولِ پاییز، اولین باری بود که چشم این بنده روشن شد به جمالِ بی‌مثالِ شمایی که حالا از پله‌ها‌ی دیگری توی آن کتابفروشیِ نمی‌دانم چی‌چی و شُرکا توی آن شهری که این بنده قبلا فقط آن را در فیلم‌ها دیده بود، بالا رفته‌اید و رسیده‌اید به اتاق چوبی‌ای که بوی کاغذ و سیگار می‌دهد و هیچ کس در آن اتاق طبقه بالا به خودش اجازه حرف زدن نمی‌دهد و همیشه چند نفر نشسته‌اند به کتاب خواندن و آن‌قدر جدی‌اند و آن‌قدر در کتابی که می‌خوانند غرق شده‌اند که هیچ کس به خودش اجازه سرفه کردن و عطسه کردن هم نمی‌دهد و شما هم با آن چشم‌های سیاهِ سیاه کنار پنجره‌ای رو به خیابان ایستاده‌اید و کتابی را که از طبقه پایین برداشته‌اید دست گرفته‌اید و وقتی آن بالا کنار آدم‌های ساکت و بی‌صدا بازش می‌کنید و به صفحه اولش می‌رسید، یک‌هو بوی کتاب کهنه‌ در دماغتان می‌پیچد و بعد جمله‌ای را می‌بینید که یادِ آن چندشنبه اولِ پاییزِ آن سال می‌افتید و یاد آن جناب دیوی می‌افتید که…

برای خواندن ادامه مطلب با ما در کرگدن ۱۱۰ همراه باشید.

این‌جا تهران است؛ ساعت بیست‌و‌چهار

دوازده ساعت خیلی خوب بود؛ دوباره یک، دو سه، چهار اما همه ماجرا از آن‌جایی آغاز شد که صدای بلند رادیوی عمو‌جان در یک بعد از ظهر تابستانی در حیاط چرتم را پراند

اسدالله امرایی

معلم شیمی پان‌ایرانیست‌مان به ضرس‌ قاطع می‌گفت سوئیسی‌ها و آلمانی‌ها از خرابه‌های تخت‌جمشید ساعت را دزدیده‌اند. البته او «فرمایشات» دیگری هم داشت که نه احتمال می‌دادیم غلط باشد، نه جرئت می‌کردیم چیزی بگوییم. آن روزها از موبایل و دوربین مداربسته خبری نبود و چون کتک خوردن بچه‌ها بین مردم دست به‌دست نمی‌شد، معلمان طوری با ترکه و شلنگ به کف دست‌مان می‌کوبیدند که تا چند روز نمی‌توانستیم دست‌ها را به هم بساییم. برویم سر بحث ساعت.

پدرم کارگر کارخانه چیت‌سازی بود، کارخانه‌ای که بیست‌و‌چهار ساعته فعال بود. شیفت پدرم ادواری بود. یک هفته صبح‌کار بود و باید شش کارت می‌زد تا دو بعد از ظهر. یک هفته نیز بعد از ظهر کار بود و از ساعت دو تا دهِ شب کار می‌کرد. شیفت شب هم از دَه شروع می‌شد تا شش صبح. امان از شیفت‌های صبح که دوبار باید بیدارباش می‌خورد. اولی برای نماز، دومی برای کار. یک ساعت سه ستاره شماطه‌دار کوکی آلمانی داشتیم که وقتی زنگ می‌زد صدایش تا سر کوچه می‌رفت. هنوز رادیو نداشتیم. تلویزیون هم عمومیت نداشت و مثل اینترنت که اول به کافی‌نت‌ها رسید، در قهوه‌خانه‌ها روشن می‌شد. پدرم مرد متشرعی بود و طرف مشورتش یکی از اقوام بود به اسم سیدعلی امام جماعت مسجد. هم‌ولایتی‌هایمان بود و روضه‌خوان ایام محرم و صفر. رادیو و تلویزیون را حرام می‌دانست و ما تا سال پنجاه و یک یا دو، در خانه از تلویزیون محروم بودیم. جرئت نمی‌کردیم به قهوه‌خانه هم برویم. گاهی از پشت شیشه تماشا می‌کردیم. مخصوصا روزهای جمعه تابستان. عمو جانم که دو سال از پدرم بزرگتر بود رادیو ارج «گروندیک» بزرگی خریده بود و…

برای خواندن ادامه مطلب با ما در کرگدن ۱۱۰ همراه باشید.

دیلیت چت

بعد از خوردن قرص خواب مغزت شروع می‌کند به خواب رفتن؛ بدنی که رهبرش کم‌کم دارد به خواب می‌رود، مثل لشگری آشفته‌حال و هرج‌و‌مرج‌طلب هر بخشش ساز خودش را می‌زند

المیرا حسینی

“بچه را گرفته بودم بغلم. زار و نحیف ولی حسابی سنگین بود. جرم حجمی‌اش بالا بود لابد. دست‌هایم خسته و سست شدند. نگران بودم عین ماهی از بین دستانم لیز بخورد و تنها بچه‌ام را با مغز بیندازم زمین. یادم افتاد چقدر بی‌عرضه‌ام و حتی نمی‌توانم مراقب نوزاد خودم باشم. هزار بار توی مغزم به خودم گفتم: “بی‌عرضه، بی‌عرضه، بی‌عرضه…” انگار یک استادیوم داشتند بازیکنی را که گل به خودی زده، هو می‌کردند. بعد زور زدم دست‌هایم را چفت هم کنم؛ انگشت‌ها را قلاب کنم و نوزادم را توی بغلم بالا بکشم ولی نتوانستم. این‌جا بود که از خواب پریدم.”

“هومممم.” دکتر کاغذ خالی نسخه را توی دستش بالا و پایین می‌کند. می‌گوید باید به خودم بیشتر توجه کنم و اصلا قرص‌هایم را می‌خورم؟ می‌گویم از قرص بیزارم. از این نظم لعنتی متنفرم. من که ظهر از خواب بیدار می‌شوم، چطور قرص صبحم را سر وقت بخورم؟ من که ناهار نمی‌خورم، نمی‌توانم قرص ظهرم را بین غذا بخورم. من که باید بعضی شب‌ها را به صبح بدوزم و کار تحویل دهم، قرص خواب به کارم نمی‌آید. دکتر تکیه می‌دهد به پشتی بلند صندلی‌اش و براندازم می‌کند. لبه صندلی نشسته‌ام، انگار می‌خواهم خیز بردارم. لابد دکتر توی ذهنش مرور می‌کند: “نشانه استرس.” خودم را می‌کشم عقب و توی صندلی فرو می‌روم. این طرز نشستن نشانه چیست؟ بی‌خیالی نمایشی؟

بوی عطر مرغوب دکتر کل اتاق را پر کرده است. تیپش حرف ندارد و وقتی روبه‌رویش می‌نشینم، تازه می‌فهمم چقدر شلخته و بدلباسم. تازه حواسم جمع می‌شود که کفش و کیفم همخوانی ندارند؛ شال و مانتویم از دو جغرافیای متفاوتند. دوباره می‌آید جلو، دست زیر چانه می‌گذارد و چند لحظه در چهره‌ام عمیق می‌شود. بعد می‌گوید: “ببین وقتی تو می‌آیی دکتر، یعنی می‌خواهی تغییر کنی. یک چیزی در تو دلش می‌خواهد این دور باطل را نابود کند و ریتم زندگی را تغییر دهد. کمی هم به صدای آن بینوا گوش کن. یک چیزی در تو این زندگی را نمی‌خواهد. تعجب می‌کنم، اتفاقا تو آدم بااراده‌ای هستی.” بعد اضافه می‌کند: “اگر نصفه قرص اثر نکرد، یکی کامل بخور. اشکالی ندارد.”

تابستان لزج‌ترین و در عین حال نوچ‌ترین فصل سال است که عین بند به دست و پایت می‌پیچد. تابستان‌ها کلافه‌ترین موجود روی کره خاکی‌ام و تمام آرزویم این است که به اندازه نیم کره جا‌به‌جا شوم و سر بخورم توی پاییز. اتاق بدون کانال کولر را رها می‌کنم و تشک را می‌اندازم وسط هال و جوری تنظیمش می‌کنم که دقیقا در نقطه مرکزی باد کولر باشم. قرص خواب ریز‌نقش را نصف می‌کنم و با یک قلپ آب بالا می‌اندازم. چراغ را خاموش نمی‌کنم. به خیالم می‌توانم در آن خلسه‌ای که قرص کم‌کم می‌رود تا اثر کند، کتابی را که شش ماه است با خودم همه‌جا می‌برم و هنوز تمامش نکرده‌ام، چند ورقی جلو ببرم. دوران نوجوانی عاشق همین بودم؛ این‌که قبل از خواب کتاب بخوانم، بعد هم تمام روز بعدش را اگر تعطیل بودم. فقط هم داستان چون می‌توانستم غرق ماجراهای آدم‌های دیگر بشوم و از زندگی مونوتن خودم فاصله بگیرم و با موج سینوسی زندگی دیگران همراهی کنم. عاشق آن زمانی بودم که کم‌کم مغزم کرخت می‌شد و داغ می‌کرد و کلمات سیاه مثل حشره‌های ریزی که در مکان کوچکی گرفتار آمده باشند، بالا و پایین می‌پریدند.

اما کتاب را برنمی‌دارم. دستم می‌رود سمت موبایلم، چون می‌خواهم اشتباهی را که از چند شب گذشته شروع کرده‌ام، ادامه دهم.

اشتباه کردن مثل خوردن پرتقالی است که از پوستش پیداست خراب شده ولی به آن بی‌توجهی می‌کنی. توی دلت می‌گویی اگر پرتقال خراب بود، میوه‌اش هم کپک می‌زد. بعد یک پرش را جدا می‌کنی و به طمع لذت بردن از آن ترش و شیرین می‌گذاری توی دهان. تلخی که با هر حرکت دهانت پخش می‌شود، تازه باور می‌کنی اشتباه کرده‌ای. خیلی از آدم‌ها لااقل بعد از خوردن پر اول پرتقال، باقی‌اش را می‌اندازند دور. ولی من پرتقالم را تا ته می‌خورم، با طمانینه تلخی‌اش را توی دهانم پخش می‌کنم و پوست پرتقال خراب را هم یادگاری نگه می‌دارم. من این‌طوری اشتباه می‌کنم.

برای همین هم می‌روم سراغ موبایلم تا اشتباهی را که از چند شب پیش شروع کرده‌ام، به حد اعلا برسانم. خواندن پیغام‌های قدیمی را از جایی که دیشب رها کرده بودم، ادامه می‌دهم: پر پرتقال تلخ را توی دهانم له می‌کنم. هرچه صفحه را اسکرول می‌کنم، پیام‌های او سردتر می‌شوند و من مایوس‌تر. خودم را می‌بینم که با ذوق چیزی را تعریف کرده‌ام که فکر می‌کرده‌ام برای او هم جذاب باشد و یک جواب یک کلمه‌ای نصیبم شده است.

۲۴ فوریه:

– فوتبالو دیدی؟ یوونتوس خیلی خوب بود، حیف که دفاع اون سوتی وقت اضافه رو داد وگرنه بازی رو برده بود. حیف شد واقعا. خیلی دلم واسه بوفون سوخت، هیچ‌جوره نمی‌تونست توپو بگیره.

– آره، بد شد.

۳۰ فوریه:

– چه بارون باحالی اومد سر ظهری. هوا عالیه. اون پیراشکی‌فروشیه رو یادته که پیراشکی داغ و تازه میده و برِ میدون ولیعصره؟ من امروز کارم زود تموم میشه، میای بریم یه سر؟

– نمی‌تونم امروز.

۵ مارس:

– امروز سوار تاکسی که شدم، از خواننده محبوبت آهنگ گذاشته بود. فرانک سیناترا. یه پیرمرد بامزه‌ای بود که می‌گفت عاشق این خواننده‌س. حتی جوونیاش یه بار پول جمع کرده که بره کنسرتش ولی نتونسته.

– چه جالب.

زیر لبی می‌گویم: “چه خفتی!” پرتقال تلخ بعدی را…

برای خواندن ادامه مطلب با ما در کرگدن ۱۱۰ همراه باشید.

بدر‌جهان‌خانم

 آقا مرتضی مثل کسی که وظیفه خیلی مهمی را به عهده دارد، بلافاصله چشم خود را از مادر دزدید و خیلی جدی زل زد به در؛ رنگش پریده و معلوم بود خوف قضیه او را گرفته

مریم سمیع‌زادگان

هر سال نیمه‌های اسفند تُک سرما می‌شکست و هوا بوی بهار می‌گرفت. آن سال هم اکرم‌خانم، زن حاج‌مرتضی، لباس‌های نو را از خیاط‌خانه گرفت و توی گنجه آویزان کرد. احد و صمد را به بازار برد و برایشان کفش نو خرید. بچه‌ها با شوق و ذوق کفش‌های نوشان را طبقه پایین گنجه قرار دادند و بی‌صبرانه منتظر عید ماندند. حس رفتن سال کهنه و حال آمدن سال جدید، حاج‌مرتضی را به فکر انداخت که در چوبی کهنه و پوسیده خانه شماره پانزده کوچه خرسندی را عوض کند. رفت و یک آقاسنجدی‌ نامی بود که سر کوچه آهنگری داشت. از او خواهش کرد که آن وسط مسط‌های کار، هر وقت فرصتی دست داد، با متر و دفتر و دستکش بیاید و طول و عرض و ارتفاع در خانه پدری را اندازه بگیرد. تاکید کرد که این کار باید بی‌سر‌و‌صدا انجام شود. یک طوری که «بدر‌جهان‌خانم» متوجه نشود: “قربان چشمت آقاسنجدی، حواست باشه مادرم نفهمه‌ها… شستش خبردار بشه، دودمان هر‌دوتامون رو به باد میده…” آقاسنجدی خندید. چشمش کمی چپ بود، چپ‌تر شد و دندان طلایش برق زد.

در واقع «سنجدی» نام فامیل آقاسنجدی نبود. آقاسنجدی از سنجد بدش می‌آمد و معلوم نبود چه کسی اولین‌بار سر شوخی را با او باز و او را به این اسم صدا کرده بود. همه او را توی محل به همین نام می‌شناختند. موها و سبیلش را رنگ می‌کرد. لهجه غلیظی داشت و صدایش گوشنواز نبود. دهان که باز می‌کرد، آدم را یاد حرف زدن بچه‌ها جلو پنکه‌های قدیمی می‌انداخت. در کل اما آدم مهربانی بود. به حاج‌مرتضی قول داد که دم ظهر کار را تمام کند و اندازه‌ها را بگیرد. حاجی دوباره تکرار کرد: “قربان چشمت، فقط بی‌سر‌و‌صدا…”

چند سالی بود که بدر‌جهان‌خانم تنها زندگی می‌کرد. می‌گفت توی خانه خودش از همه‌جا راحت‌تر است. روحیه تنها زندگی کردن داشت و استقلال دلخواه خودش را می‌خواست. بعد از مرگ آقامصطفی، پسرها برای این‌که خیال خودشان را راحت کنند، تمام تلاششان را کردند تا او را راضی کنند هر هفته توی خانه یکی از آن‌ها سر کند. بدر‌جهان‌خانم زیر بار نرفت، گفت: “مگر مغز خر خورده‌ام، خانه مستقل خودم رو بذارم و بیام زیر دست عروس‌ها، بشم جیره‌خور شوما؟ انگل طفیلی، مدام چشمم به دستتون باشه؟ شوماها تصمیم بگیرید که کِی از خواب بیدار شم، کِی غذا بخورم، کِی پا دراز کنم و بخوابم، آخر سر هم لابد می‌خواهید وقت مردنم را تعیین کنید و بگید کِی بمیرم…” دستش را توی هوا تکان داده و گفته بود: “بلند شید و بروید دنبال کارتون. من همین‌جا راحت‌ترم. این‌جا هم کته هست، هم کباب. ترسی هم…

برای خواندن ادامه مطلب با ما در کرگدن ۱۱۰ همراه باشید.

شفتالو که چیزی نیست

نامه یا نسخت، نسخه یا پیغام، همیشه این طور فکر می‌کردم که باید یکی را از ظِلّ کویر به دلداده‌اش وصل کند در شمال که بیا! «که دلم بی‌قرار توست»! آنچه امّا بیهقی مأمورِ نوشتنش شده شمال را کرده کویر

یاسین حجازی

نوروزِ ده قرن قبل، سلطان مسعود غزنوی رفت شمال. لابد مثل همه‌ی آنها که تعطیلات سال نو را شمال می‌روند. (و راستی حوری خانم، بهشت هم شمال دارد؟ یا خود یکسر شمالی است رامسَرش رامسرتر؟ از تو چه پنهان، من گاه بهشت را کویری یکدست می‌بینم که شب‌ها آسمانش یک سینیِ تاافق‌تخت پولک دارد. تصوّر می‌کنم دراز می‌کشم و آرنجم را بالش می‌کنم و زل می‌زنم بالا و سیر نشده از تماشا، تو صدایم می‌زنی…) و سلطان مسعود تحویل سال را حوالیِ گرگان امروزی بود و بعد توی راه که به ساری برسد. ساری هم نماند چندان. خطِ کناره‌ی جنگل و دریا را گرفته بود و می‌رفت. بیهقی از آمل خوشش آمد: “و امیر به شتاب براند و به آمل رسید روز آدینه ششم جمادی‌الاولی. و افزونِ پانصد و ششصد هزار مرد بیرون آمده بودند: مردمان پاکیزه‌روی و نیکوبَز [= خوش‌لباس]… و من که بوالفضلم، پیش از تَعبیه‌ی لشکر، در شهر رفته بودم. سخت نیکو شهری دیدم: همه دکّان‌ها درگشاده و مردم شادکام. و پس از این بگویم که حال چون شد و بدآموزان چه بازنمودند تا بهشتِ آمل دوزخی شد.” همه سربندِ یک نامه شد که بیهقی مجبور بود بنویسد. آنچه بر سر آمل آمد سه صفحه و نیم پس از همین جمله است. گویی کاتبِ اجل است بیهقی: قلمش را توی لیقه‌ی قدَر فشرده و جوهرش تا بر پوست بخشکد، بهشت برای آمل تنها سه صفحه و نیم پاییده:‌ “فرّاش آمد و مرا بخواند. با دوات و کاغذ پیش رفتم پیش تخت. [سلطان] اشارت کرد نشستن. بنشستم. گفت: «بنویس آنچه می‌باید که از آمل و طبرستان حاصل شود ـ و آن را بوسهلِ اسماعیل حاصل گردانَد: زرِ نشابوری هزارهزار دینار، و جامه‌های رومی و دیگر اجناس هزار تا، و مَحفوری و قالی هزار دست، و پنج هزار تا کَبش [= قوچ].» من نبشتم و برخاستم. گفت: «این نُسخَت را نزدیک خواجه بر و پیغام ما بگوی تا آن قوم را بگوید که تدبیرِ این باید ساخت که به زودی این‌چه خواسته آمده است راست کنند تا حاجت نیاید که مُستَخرِج [= مالیاتچی] فرستند و بَرات نویسند لشکر را و به عُنف بستانند!» من نسخت نزدیک وزیر بُردم و پوشیده بر وی عرضه کردم و پیغام بدادم. بخندید و مرا گفت: «ببینی که این نواحی بکَنَند و بسوزند و بسیار بدنامی حاصل آید و سه هزار دِرَم نیابند. اینت بزرگ جُرمی! اگر همه خراسان زیر و زبر کنند، این زر و جامه به حاصل نیاید! امّا سلطان شراب می‌خورَد و از سرِ نعمت و مال و خزائنِ خویش این سخن گفته است!»” نامه یا نسخت، نسخه یا پیغام، همیشه این طور فکر می‌کردم که باید یکی را از ظِلّ کویر به دلداده‌اش وصل کند در شمال که: بیا! «که دلم بی‌قرار توست»! آنچه امّا بیهقی مأمورِ نوشتنش شده شمال را کرده کویر: “و بوسهل دیوانی…

برای خواندن ادامه مطلب با ما در کرگدن ۱۱۰ همراه باشید.